DP Arıza Modu Etkisi Analizi – FMEA (DP Failure Mode Effect Analysis)
DP operatörü olarak yeni bir gemiye katılırken, gemilerin yeteneklerini ve kısıtlamalarını daha iyi anlamak için en son FMEA’ya bakmak önemlidir.
Ancak bir FMEA tam olarak nedir ve nasıl geliştirildi?
FMEA nedir?
Her başarısızlıktan öğrenmek maliyetli ve zaman alıcı olabilir. FMEA, başarısızlığı incelemek için sistematik bir yöntemdir. Bu, zamanın boşa gitmemesini ve sorunun kökeninin hızla belirlenmesini sağlar. Gelecekte meydana gelen arıza olasılığını ortadan kaldırmak veya azaltmak için yöntemleri belirlemek için kullanılır.
FMEA’nın, arızaların oluşmasını öngörmek ve önlemek için kullanılan Yaşayan bir Belge olduğu unutulmamalıdır. Bu nedenle, sistemdeki değişiklikler meydana geldikçe sürekli olarak güncellenmelidir.
FMEA, Arıza Modu Etkisi Analizi anlamına gelir. Arıza Modu, bir arızanın gözlemlenme şekli olarak tanımlanır. Arızanın nasıl oluştuğunu açıklar.
FMEA denemeleri, büyük bir değişiklik meydana geldiğinde gemi mürettebatıyla birlikte çalışan yetkili bir üçüncü şahıs tarafından bir DP gemisinde yapılacaktır. Örnek olarak, kuru havuzda bir iticide gerçekleşen revizyon olabilir. Ayrıca şu durumlarda da güncellenmelidir:
- Bir döngünün başında, (yeni ürün/süreç)
- Çalışma koşullarında değişiklikler yapıldığında,
- Tasarımda değişiklik yapıldığında,
- Yeni düzenlemeler yapıldığında,
- Müşteri geri bildirimi ile bir sorun meydana geldiğinde FMEA güncellenmelidir.
FMEA’in Tarihi
FMEA disiplini Amerika Birleşik Devletleri Ordusunda geliştirilmiştir. Arıza Modu, Etkileri ve Kritiklik Analizi Yapma Prosedürleri başlıklı Askeri Prosedür MIL-P-1629, 9 Kasım 1949 tarihlidir. Sistem ve ekipman arızalarının etkisini belirlemek için bir güvenilirlik değerlendirme tekniği olarak kullanılmıştır. Arızalar, görev başarısı ve personel/ekipman güvenliği üzerindeki etkilerine göre sınıflandırıldı.
Daha sonra, maliyetli roket teknolojisinin küçük numune boyutlarındaki hataları önlemek için havacılık endüstrisinde kullanıldı. Örnek olarak, Apollo Uzay programında kullanıldı.
Daha sonra 70’lerde Ford Motor Company tarafından otomotiv endüstrisine tanıtıldı.
DNV & ABS, 1970’lerin sonunda – 1980’lerin başında FMEA gereksinimini benimsedi.
FMEA neler içerir?
Rapor, çalışma sayfalarından geliştirilen bulguları özetleyecek şekilde yapılandırılacaktır. Bulgular, sistem üzerinde önemli etkileri olabilecek bulunan arıza modlarına odaklanacak ve bunları, örneğin felaket, kritik vb. Kategorilere, minimum veya rahatsız edici değere kadar sınıflandıracaktır.
Tüm sistemi kapsayan bir FMEA (çeşitli alt sistem üreticilerinin Araçlarını içerebilir), alt sistemler arasındaki arayüzlerin gözden geçirilmesi ve analizi yoluyla bu FMEA’ları kapsamalıdır. Bir FMEA pratik bir test programı ve bu testlerden elde edilen sonuçları içermelidir.
FMECA, Kritiklik Analizi nedir?
FMECA veya Arıza Modları, Etkileri ve Kritiklik Analizi, bir risk (kritiklik) değerlendirmesinin eklenmesiyle FMEA sürecinin bir uzantısıdır. Risk, bir arıza modunun sonucunun ve oluşma olasılığının kombinasyonunun bir ölçümüdür. Risk değerlendirmesinin sonuçları, risk azaltma hususları, alması gereken yüksek riskli başarısızlık modlarını belirtmek için önceliklendirilebilir.
FMEA Testini kim neden ister?
Herhangi bir arıza modunun süreç üzerinde felaket etkisi yaratabilecek bir ortamda çalışması gerektiğinde bir ekipman veya sistem üzerinde bir FMEA’nın gerçekleştirilmesi hem sağduyu hem de sorumlu tasarım uygulamasıdır. FMEA isteyen kuruluşlar ve kişiler şunları içerebilir:
- Classification, Sınıflandırma Toplulukları – IMO Sınıf 2 ve Sınıf 3 tipi DP gemileri için kabul kriterlerinin bir parçası olarak bir FMEA’ya ihtiyaç duyarlar,
- Charterers, Kiracılar geminin amaca uygun olduğundan emin olabilmeleri için bir FMEA’ya ihtiyaç duyarlar. Uygun bir FMEA, operasyonun sorunsuz veya risksiz olarak gerçekleştirileceği gelişmiş bir konfor faktörü sağlayacaktır.
- Owners, Gemi Sahipleri – bir FMEA’nın, kiracının ihtiyaçlarını karşılamasını ve operasyonlarının güvenliği ve sağlamlığı konusunda kendilerine güven vermelerini gerektirdiği için FMEA’ya ihtiyaç duyarlar.
- Operatörler – herhangi bir arıza modunun etkilerini azaltmak için prosedürlerin geliştirilebilmesi için bir FMEA’ya ihtiyaç duyarlar.
- Maintenance staff, Bakım Personeli arıza durumunda ciddi bir soruna yol açabilecek kritik alanların kesinti dönemlerinde planlı bakım teknikleriyle hedeflenebilmesi için FMEA’ya ihtiyaç duyarlar.
Süreç nasıl devam eder?
Gemi ömrü boyunca, her biri farklı gereksinimlere sahip bir dizi FMEA’dan geçecektir.
1. Gemi tasarlanırken, süreçler ve bileşenler bir ilk Tasarım FMEA’sından geçer.
2. Gemi hizmete alınır ve FMEA’ya uygunluk sağlanır.
3. Gemiler, erken denemeler ve deneyimler entegre edildiğinden FMEA üzerine inşa edilmiştir.
4. Faaliyet gösteren bir gemide, FMEA’nın yalnızca büyük değişiklikler meydana geldiğinde güncellenmesi gerekir.
Hedefleri nelerdir?
Sınıf 2 veya Sınıf 3 olarak Dinamik Olarak Konumlandırılmış (DP) herhangi bir tekne için uygunluğu sağlayan kuruluş tarafından bir Arıza Modları ve Etkileri Analizi (FMEA) gereklidir.
Bir DP gemisine uygulandığı şekliyle bir FMEA’nın amacı, konum sabitleme ile ilgili önemli arıza modlarını belirlemek için kapsamlı, sistematik ve belgelenmiş bir analiz sağlamak olmalıdır. Analiz, bir bütün olarak konumu tutmayı etkileyebilecek ve konum kaybına neden olabilecek herhangi bir arıza modunu belirlemeye çalışmalıdır. Olası konum kaybı modları şunlardır:
- Uzaklaşma (Drive off)
- Sürüklenme (Drift off)
- Geniş Çaplı Gezinme (Large Excursion)
Analiz, toplam DP sisteminin herhangi birinde, belirtilen konum kayıplarından herhangi birine neden olabilecek herhangi bir tek nokta arızasını bulmaya çalışır. Bir DP gemisinin FMEA’sı, her bir sistemin alt sistemlerinin ve parçalarının bir seferde tek bir olası nedenden dolayı arıza olduğunun varsayıldığı tek bir arıza konseptine dayanmaktadır. Aslında, gemi için belirtilen en kötü durum arızasının herhangi bir tek arıza ile aşılmayacağından emin olmalıdır.
Tek bir hatalı işlemin olası tek bir arıza olarak dahil edilmesi de alışılmış bir durumdur. Bu, tek bir eylemin ciddi sonuçlara yol açtığı sistem düzeni nedeniyle bir hata yapmanın kolay olduğu durumlarda değerlendirilir. ‘Tek hareket’ öznel bir tanımdır ve genellikle tek bir düğmenin, kolun veya anahtarın çalışması anlamına gelir.
Analiz ayrıca gizli hataları da dikkate almalıdır; bu, alarmsız bir yedekleme veya bekleme arızasıdır, böylece başlatan tek arıza meydana gelene kadar ikinci bir arıza fark edilmez. Örneğin bir yedek pompanın arızalı olması; veya arızalı bir aküye sahip olan ve gerektiğinde yük alamayan bir UPS. Sondaj gemileri gibi sürekli faaliyette olan bazı gemilerde, bazı ekipmanların bakım için uzun süre kapalı kalabileceği de dikkate alınmalıdır.
Kapsamı nedir?
Gemideki DP sistemi, gemiyi yerinde tutmak ve desteklemek için gereken tüm bileşenleri içerir. Herhangi bir bölümden bir arıza gelebileceğinden, bunların her biri bir FMEA kapsamında ele alınmalıdır.
Ele alınacak alanlar şunları içerir:
- DP Kontrol Sistemi
- DP PRS
- Güç Yönetimi ve Dağıtımı
- İticiler ve Tahrik
- İnsan Faktörleri.
İnsan Faktörü
İnsan Faktörlerinin dahil edilmesi ilginçtir, ancak bu aynı zamanda tek noktalı bir arıza olarak da değerlendirilir. Bu, FMEA’da ele alınabilir, ancak şunlara bakılır:
- Kabiliyet Grafikleri
- Gemi Ayak İzi
- İletişim Sistemleri
- Operatör Eğitimi ve Yetkinlik
- Operatör Deneyimi
- Çalışma Şartları
- Kontrol Listeleri
- Operasyon Manuelleri
- Daimi Talimatlar
Yeni Katılanlar ve Eskiler için Bir Araç
Gemilere bakıldığında en son FMEA, bir gemiye yeni katılan bir kişinin, geminin yetenekleri ve sınırlamaları hakkında hızla bilgi sahibi olmasına yardımcı olabilir. Operatör, potansiyel sorunlu alanları belirleyerek ve belki de ele alınmış ancak henüz düzeltilmemiş alanları not ederek, o geminin nasıl çalıştığını anlayacaktır.
Gemi sistemlerinin sürekli artan güvenilirliğiyle (büyük ölçüde FMEA sürecinden dolayı), birçok personelin DP sisteminde büyük bir arıza görebileceği tek zaman, FMEA testi sırasında simüle edildiği zamandır. Bu, onu gemi mürettebatı için eğitim sürecinin önemli bir parçası haline getirir.
Kısaca özetlemek gerekirse, okuyucunun bu yazıda yer alan bir FMEA’yı çevreleyen temel konulara nispeten hızlı bir genel bakışa olanak tanıyacak ne, neden, ne zaman, nasıl biçiminde gibi sorulara cevap aramaya çalışılarak genel olarak FMEA, arıza olabilecek herhangi bir öğeye, sisteme veya işleme uygulanabilirliğinin anlaşılması sağlanmıştır.
Hazırlayan
Çağlar ASLAN
2. Kaptan/SDPO
(30)
