Görüyoruz ki 2. bölüm römorkörlerin çalışma prensipleri, yedekleme yöntemleri, operasyon aşamaları, çekme kuvveti hesaplamaları ve etkileyen faktörlerle ilgili detaylar içeriyor.
İlk olarak, halat açısının etkileriyle ilgili sorular sorabiliriz. Öyle ki halat açısı büyüdükçe halata ve vince binen yükün arttığı, çeki kuvvetinin değişmediği belirtilmiş. Örnekle 40 ton çeki kuvveti ile 30 ve 60 derecedeki yükler verilmiş. Buna dayanarak bir soru yapılabilir. Örneğin, açı 60 derece olduğunda çeki kuvveti ne olur gibi. Cevap şıklarında yanlış seçeneklerde çeki kuvvetinin arttığı veya azaldığı iddiaları olabilir. Doğru cevap çeki kuvvetinin değişmediği olmalı.
Sonra yedekleme operasyon aşamaları sıralanmış. Ön hazırlık, yaklaşma, ileri hareket vb.
Çekme kuvveti hesaplama formülleri var. Denklem 1 ve Denklem 2 olacak şekilde farklı pervane sistemleri için formüller verilmiş. Örneğin, nozullu pervane sisteminde çekme kuvveti nasıl hesaplanır? Bu formüllerle ilgili sorular oluşturulabiliriz. Ayrıca BHP ile kilovat çevrimi (1 kW = 1.341 BHP) de sorulabilir.
Römorkörün dönüş ekseni ve manevra kabiliyeti ile ilgili bir bölüm var. PK momentinin uzunluğu arttıkça manevra kabiliyetinin artması gibi. Buna dayanarak uygun bir soru hazırlayabiliriz.
Çekme kuvvetini olumsuz etkileyen faktörler: karina yüzeyi, deniz koşulları, yüksek su sıcaklığı, vs. Bu faktörler arasında hangisinin olumsuz etkilediğini sorabiliriz. Örneğin “Aşağıdakilerden hangisi çekme kuvvetini olumsuz etkilemez?” şeklinde bir soru düşünülebilir.
Yedekleme sırasında yapılması gereken hazırlıklar listelenmiş: su geçirmez kapıların kapatılması, lombozlar, gevşek kargonun bağlanması, dümenin ortada olması, vs. Bu maddelerden birini içeren bir soru yapılabilir. Örneğin hangisi yedekleme öncesi yapılması gereken bir hazırlık değildir?
Seyir işaretleri kısmında gece ve gündüz için COLREG uygun işaretlerden bahsedilmiş. Bu konuda soru gelebilir.
Ayrıca acil durum halatının hazırlanması, üçgen plate’e bağlama işlemleri, zincirlerin sekiz şeklinde volta edilmesi gibi teknik detaylar da soru konusu olabilir.
Formül sorularında özellikle değişken kanat açılı sistemler için çekme kuvveti hesaplama sorulabilir. Örneğin 1000 BHP’lik bir römorkörde değişken kanat açılı kort nozullu sistemde çekme kuvveti kaç ton olur gibi. Burada hesaplama yapmak gerekir: 1000 * 0.9 * 1.4 /100 = 12.6 ton gibi.
Bunların yanı sıra, pervanenin kovan içine alınmasının avantajları (yakıt ekonomisi, pervane koruması, daha küçük pervane) sorulabilir.
Diğer bir konu, çekme kuvveti ile hız ilişkisi. Sıfır hızda maksimum bollard pull, hız artınca çekme kuvveti azalır. Bu ilişkiyi sorgulayan bir soru yapılabilir.
Ayrıca “PK momentinin uzunluğu ile ne ilişkilidir?” sorusu düşünülebilir. Cevap olarak manevra kabiliyeti ve dümen etkinliği artar şıkkı doğru olur.
Son olarak, yedeklemede römorkör kullanımında dikkat edilecekler: sürat ve rota değişimlerinden kaçınma, halatın küpeşteye değmemesi için façuna yapma, vs. Bunlarla ilgili sorular oluşturulabilir.
İşte çoktan seçmeli soru ve cevapları:
Soru 1
Römorkör halatı ile gemi arasındaki açı 60 derece olduğunda çeki kuvveti ve halata binen yük nasıl değişir?
A) Çeki kuvveti 40 ton, halat yükü 80 ton
B) Çeki kuvveti 80 ton, halat yükü 40 ton
C) Çeki kuvveti azalır, halat yükü artar
D) Çeki kuvveti 46 ton, vincin yükü 43 ton
Doğru Cevap: A
Soru 2
Römorkör halatının gemiyle yaptığı dikey açı büyüdüğünde aşağıdakilerden hangisi gerçekleşir?
A) Çeki kuvveti artar
B) Halata binen yük azalır
C) Çeki ırgatına binen yük artar
D) Römorkörün manevra kabiliyeti iyileşir
Doğru Cevap: C
Soru 3
Sabit kanat açılı kort nozullu pervane sisteminde 900 BHP’lik bir römorkörün çekme kuvveti kaç tondur?
A) 9,72 ton
B) 10,8 ton
C) 8,1 ton
D) 12,6 ton
Hesaplama: ( 900 x 0,9 x 1,2 / 100 = 9,72 )
Doğru Cevap: A
Soru 4
Çeki kuvvetini olumsuz etkileyen faktör aşağıdakilerden hangisi değildir?
A) Karina yüzeyinin pürüzlü olması
B) Düşük deniz suyu sıcaklığı
C) Çeki telinin küpeşteye sürtmesi
D) Yüksek hızla seyir
Doğru Cevap: B
Soru 5
Bir römorkörün “bollard pull” değeri hangi durumda maksimum olur?
A) Azami hızda seyirde
B) %50 pervane devrinde
C) Sıfır hızda (%100 pervane devri)
D) Rotasına dik açıda çalışırken
Doğru Cevap: C
Soru 6
Römorkörlerde dönüş ekseni (K noktası) ile ilgili hangisi doğrudur?
A) K noktası geminin baş tarafındadır.
B) K noktası dümen etkinliğini azaltır.
C) PK moment kolu uzadıkça manevra kabiliyeti artar.
D) Yürütücü güç K noktasına yakın olduğunda verim artar.
Doğru Cevap: C
Soru 7
Yedekleme öncesi yapılması gereken bir hazırlık değildir?
A) Bütün lombozların kapatılması
B) Dümen yekesinin ortada sabitlenmesi
C) Yakıt vanalarının açık bırakılması
D) Geminin triminin kontrol edilmesi
Doğru Cevap: C
Soru 8
Nozullu pervane sisteminin avantajlarından biri nedir?
A) Yakıt tüketimini artırır
B) Pervane ebatlarını büyütür
C) Dümen etkisini azaltır
D) Yabancı maddelerden pervaneyi korur
Doğru Cevap: D
Soru 9
75 kW gücündeki bir römorkörün BHP değeri kaçtır?
A) 56,1 BHP
B) 100,575 BHP
C) 75 BHP
D) 1,341 BHP
Hesaplama: ( 75 x 1,341 = 100,575 )
Doğru Cevap: B
Soru 10
Yedek geminin çeki teli, üçgen plate’e nasıl bağlanır?
A) Zincirler farklı babalara bağlanır.
B) Sadece çelik halatlar kullanılır.
C) Zincirler üçgen plate’e ayrı kilitlerle bağlanır.
D) Teller doğrudan loçalara sabitlenir.
Doğru Cevap: C
Soru 11
Seyirde yedeğin kontrolünde hangisi yapılmaz?
A) Iskandillerin kontrolü
B) Römorkör personelinin eğitimi
C) Seyir fenerlerinin enerji kontrolü
D) Dümen kilitleme sistemi kontrolü
Doğru Cevap: B
Soru 12
Acil durum halatı ne zaman hazırlanır?
A) Yedekleme tamamlandığında
B) Halat kopması riskine karşı
C) Römorkör hızlandığında
D) Gemi trim olunca
Doğru Cevap: B
Soru 13
Halatın küpeşteye zarar vermemesi için hangisi yapılır?
A) Halat façuna edilir.
B) Küpeşte ıslatılır.
C) Halat sıkıca sabitlenir.
D) Tüm gresler temizlenir.
Doğru Cevap: A
Soru 14
Nozullu sistemde 2500 BHP’lik römorkörün çekme kuvveti kaç tondur?
A) 250 ton
B) 212,5 ton
C) 275 ton
D) 2250 ton
Hesaplama: ( 2500 x 85 / 100 = 2125/10 =212,5 )
Doğru Cevap: B
Soru 15
Yedekleme operasyonu öncesi yapılması gerekenlerden hangisi yanlıştır?
A) Loçaların sağlamlık kontrolü
B) Zincirlerin sekiz şeklinde volta edilmesi
C) Pervane sisteminin serbest bırakılması
D) Üçgen plate’e kilit bağlantısı
Doğru Cevap: C
Soru 16
Hangi durumda çekme kuvveti sıfır olur?
A) Sıfır hızda
B) Pervane devri %50’de
C) Azami hızda
D) Dümen tam sancakta
Doğru Cevap: C
Soru 17
Pervane kovanına alındığında hangisi sağlanmaz?
A) Yakıt ekonomisi
B) Daha düşük çekme kuvveti
C) Dümen etkisinde artış
D) Pervane koruması
Doğru Cevap: B
Soru 18
Yedekleme planlamasında hangisi sorumluluğa girmez?
A) Seyir rotası seçimi
B) Yedekleme kuvvet hesaplaması
C) Mürettebatın dinlenme saatleri
D) Donanım seçimi
Doğru Cevap: C
Soru 19
Zincirlerin babalara bağlanma şekli nedir?
A) Dört köşe volta
B) Sekiz şeklinde volta
C) Çapraz bağlama
D) Düz istifleme
Doğru Cevap: B
Soru 20
Çekme kuvveti ile ilgili hangisi yanlıştır?
A) Açı büyüdükçe çeki kuvveti artar.
B) Çeki kuvveti süratle ters orantılıdır.
C) Açı, yükü artırabilir.
D) Nozul sistemi verimi etkiler.
Doğru Cevap: A
Soru 21
Römorkör etkinliğini en çok etkileyen faktör nedir?
A) Yakıt türü
B) Mürettebat sayısı
C) Dönüş ekseni konumu
D) Halat uzunluğu
Soru 22
Değişken kanat açılı kort nozullu sistemde çekme kuvveti (Denklem 2):
A) BHP×0.9×1.3/100
B) BHP×0.9×1.4/100
C) BHP×0.85×1.2/100
D) BHP×1.1×0.9/100
Soru 23
Halat açısının küçültülmesinin temel nedeni nedir?
A) Çeki kuvvetini artırmak
B) Halat ve vincin yükünü azaltmak
C) Römorkör hızını artırmak
D) Yakıt tüketimini düşürmek
Soru 24
Römorkörlerde dönüş moment kolu uzadıkça ne olur?
A) Çeki kuvveti azalır
B) Yakıt tüketimi artar
C) Manevra kabiliyeti artar
D) Halat yükü azalır
Soru 25
Römorkör halatı ile gemi arasındaki dikey açı büyüdüğünde aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Çeki kuvveti artar.
B) Halata binen yük azalır.
C) Çeki ırgatına binen yük sabit kalır.
D) Halat ve vincin yükü artar, çeki kuvveti değişmez.
Doğru Cevap: D
Soru 26
120 BHP güce sahip değişken kanat açılı kort nozullu bir pervane sisteminde çeki kuvveti kaç tondur?
A) 1,512
B) 1,404
C) 1,296
D) 1,188
Çözüm: 120 x 0,9 x 1,4 / 100 = 1,512 → Doğru Cevap: A
Soru 27
Römorkörün dönüş ekseni (K noktası) ile ilgili hangisi doğrudur?
A) K noktası römorkörün baş tarafındadır.
B) K noktasının geride olması manevra kabiliyetini azaltır.
C) PK moment kolu ne kadar uzunsa dümen etkinliği artar.
D) K noktası pervanenin konumunu belirler.
Doğru Cevap: C

Soru 28
Yedekleme operasyonlarında “donanımın bağlanacağı baba, loça gibi yerlerin sağlamlığının kontrol edilmesi” hangi aşamada yapılır?
A) Yaklaşma
B) Ön hazırlık
C) Denizde yedek alma
D) Teslim
Doğru Cevap: B
Soru 29
1500 BHP’lik bir nozullu pervane sisteminde çekme kuvveti kaç tondur?
A) 127.5
B) 150
C) 100
D) 85
Doğru Cevap: A (1500 BHP x 85 / 100 = 127.5 ton)
Soru 30
Yedekleme sırasında “dümen yelpazesinin ahşap kirişlerle bloke edilmesi” ne amaçla yapılır?
A) Dümenin kendiliğinden hareket etmesini engellemek
B) Yakıt tasarrufu sağlamak
C) Geminin hızını artırmak
D) Halat açısını küçültmek
Doğru Cevap: A
Soru 31
Planlı bir yedekleme operasyonunda aşağıdaki belgelerden hangisi gereklidir?
A) Çekilebilirlik sertifikası
B) Kargo manifestosu
C) Seyir haritası
D) Yakıt faturası
Doğru Cevap: A
Soru 32
2000 BHP’lik değişken kanat açılı kort nozullu bir sistemde çekme kuvveti kaç tondur?
A) 252
B) 234
C) 198
D) 180
Doğru Cevap: A (2000 x 0,9 x 1,4 / 100 = 25,2 → 25,2 x 10 = 252 ton)
Soru 33
Riskli bir yedeklemede “acil durum halatı” ne zaman hazırlanır?
A) Zincirlerin babaya volta edilmesinden önce
B) Halatın kopma ihtimaline karşı
C) Sürat artırılacağı zaman
D) Teslim aşamasında
Doğru Cevap: B
Soru 34
“Bollard pull” terimi neyi ifade eder?
A) Römorkörün azami hızındaki çekme gücü
B) Römorkörün sıfır hızda azami pervane devrindeki çekme gücü
C) Halatın kopma dayanımı
D) Yedek geminin toplam ağırlığı
Doğru Cevap: B
Soru 35
Hangisi yedekleme sırasında römorkör kullanım ilkelerindendir?
A) Sık sık rota değişikliği yapmak
B) Ani bindirmeden kaçınmak
C) Halatı maksimum gergin tutmak
D) Dümeni tamamen serbest bırakmak
Doğru Cevap: B
Soru 36
Römorkörün çekme kuvveti ile sürati arasındaki ilişki nedir?
A) Doğrusal orantılı
B) Ters orantılı
C) İlişkisiz
D) Logaritmik
Doğru Cevap: B
Soru 37
Hangi pervane sistemi aynı BHP ile en yüksek çekme kuvveti sağlar?
A) Açık pervane
B) Kort nozullu değişken kanat açılı
C) Sabit kanat açılı kort nozul
D) Değişken kanat açılı açık pervane
Cevap: B (1.4 katsayı)
Soru 38
Yedekleyen römorkörün sertifikalı olması gereken ekipmanla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Bolard Pull Sertifikası: Çeki gücü
B) Towing Line Sertifikası: Çeki halatı mukavemeti
C) Chain Sertifikası: Zincir çapı
D) Swivel Sertifikası: Yakıt deposu dayanıklılığı
Doğru Cevap: D
Soru 39
“ASLA yedek halat su üstüne çıkmamalıdır” kuralının temel nedeni nedir?
A) Görsel kirlilik yaratması
B) Sürtünme ile aşınma ve kopma riskini artırması
C) Balıkçılık faaliyetlerini engellemesi
D) Sürat kontrolünü zorlaştırması
Doğru Cevap: B
Soru 40
Çeki halatına binen ani yükleri azaltmak için hangi yöntem kullanılmaz?
A) Tam otomatik yedekleme ırgatı
B) Halat boyunu minimumda tutma
C) Elastik eleman ekleme
D) Halat üzerinde eğim oluşturma
Doğru Cevap: B
Soru 41
Kopmanın gerçekleşeceği minimum güç hangi terimle ifade edilir?
A) SWL
B) Prof Load (PL)
C) Min. Breaking Load
D) Towing Capacity
Doğru Cevap: C
DPO Education Store
All questions are copyrighted by DPT Offshore Marine, and any reproduction, copying, distribution, or use of its works that requires permission is prohibited without proper authorization and knowledge. Anyone engaging in such actions will bear full legal responsibility. Declared with respect.